Voortgangsrapportage Vluchtelingenopvang in Zuid-Holland Zuid

Januari 2023

Laatste stand van zaken vluchtelingenopvang

Voortgangsrapportage Vluchtelingenopvang in Zuid-Holland Zuid

Januari 2023

Laatste stand van zaken vluchtelingenopvang

Actuele cijfers opvangplekken

Aantal plekken noodopvang Oekraïne

Opgave is 2.900 plekken op 1 juli 2023

Alle gemeenten in onze regio vangen Oekraïense vluchtelingen op, in totaal 2.362 plekken. Daarnaast hebben we een hub-locatie van 100 plekken, die wordt ingezet voor spontane aanloop, voor covid-plekken en als time-outlocatie voor een aantal dagen.

De beschikbare noodopvanglocaties zitten momenteel nagenoeg vol. De bezettingsgraad is ongeveer 98%. Er wordt nog steeds hard gezocht naar nieuwe locaties of mogelijke uitbreiding van locaties om zo de gevraagde 2.560 opvangplekken te bieden in onze regio.

Zie voor meer informatie Cijfers

Aantal plekken particuliere opvang Oekraïne

Inschatting van het aantal opvangplekken

Vanaf het begin van de oorlog in Oekraïne zijn er vanuit de samenleving tal van initiatieven om vluchtelingen te helpen, onder andere met de opvang van vluchtelingen thuis en bij stichtingen en verenigingen. Dit aantal opvangplekken wordt niet meegerekend met de opgave voor de gemeenten. We houden het wel zoveel mogelijk bij omdat het goed laat zien welke grote betrokkenheid er is bij de inwoners in onze regio. De bovenstaande cijfers zijn een inschatting die we opgehaald hebben bij gemeenten.

Zie voor meer informatie Cijfers

Aantal plekken crisisnoodopvang asielzoekers

Opgave is 450 plekken op 1 juli 2023

Er zijn in Zuid-Holland Zuid zes verschillende locaties ingericht voor de opvang van in totaal 433 mensen:

sinds de zomer 2022 op de Marconiweg in Dordrecht voor 154 mensen;
sinds de zomer 2022 aan de Weteringsingel in Hendrik-Ido-Ambacht voor 31 mensen;
sinds september 2022 in het gemeentekantoor Sliedrecht voor 48 mensen
sinds november 2022 in De Lindenhoeve in Oud Beijerland voor 100 mensen;
sinds november 2022 op een schip aan de Fokkerkade in Papendrecht voor 50 mensen;
per half februari aan de Melkweg in Bleskensgraaf voor 50 mensen.

Zie voor meer informatie Cijfers

Onze opgave voor noodopvangplekken Oekraïne verhoogd naar 2.900 plekken

De oorlog in Oekraïne duurt nog steeds voort. Op basis van de huidige instroomcijfers wordt er per 1 juli 2023 een verhoging van de landelijke opgave van 75.000 naar 90.000 plekken verwacht. Op basis van een verdeelsleutel die uitgaat van aantal inwoners en beschikbare ruimte, betekent dit een groei van 2.560 naar 2.900 plekken in onze regio. Het gaat hierbij om gemeentelijke opvang (GOO), dus exclusief particuliere opvang (POO).

Staatssecretaris Van der Burg heeft gemeenten en veiligheidsregio´s gevraagd zich in te spannen om deze plekken te gaan realiseren. Lees meer hierover in de Verzamelbrief opvang Oekraïne van de staatssecretaris van 16 december 2022

Proces vluchtelingenopvang in beeld

Bij de vluchtelingenopvang zijn vele partijen betrokken met verschillende opgaves en diverse processen. En het gaat om zowel de opvang van Oekraïners als asielzoekers. Om overzicht te krijgen van hoe de opvang en huisvesting van vluchtelingen in onze regio eruit ziet, hebben we een infographic gemaakt.

Klik op de onderstaande infographic om document te downloaden.

Tijdelijke wet verantwoordelijkheid voor vluchtelingenopvang

De opvang van vluchtelingen uit Oekraïne is een burgemeestersverantwoordelijkheid. Eind maart 2022 zijn door de Rijksoverheid de artikelen 2c en 4 van de Wet verplaatsing bevolking in werking gesteld (staatsnoodrecht), waarmee burgemeesters de wettelijke taak hebben om zorg te dragen voor de opvang.

De toepassing van het staatsnoodrecht is echter tijdelijk. Daarom werkt de Rijksoverheid in overleg met VNG en Veiligheidsberaad aan de ‘Tijdelijke Wet opvang ontheemden Oekraïne’ om de huidige werkwijze te bestendigen. De belangrijkste verandering is dat de verantwoordelijkheid voor opvang en zorg voor vluchtelingen uit Oekraïne verschuift van de burgemeester naar het college van B en W.

De tijdelijke wet is van 12 december 2022 tot 13 januari 2023 in consultatie geweest en wordt nu voorgelegd aan de Raad van State. Vervolgens wordt het wetsvoorstel eerst bij de Tweede Kamer ingediend en gaat vervolgens naar de Eerste Kamer. Daarna treedt de wet in werking.

Landelijke wekelijkse asielinstroom 2022

Hieronder vindt u het overzicht van de landelijke asielinstroom per week over 2022. Dit is per week het totaal aan 1e asielaanvragen, herhaalde asielaanvragen, hervestiging, herplaatsing en nareizigers.

Feestdagen 2022 in de opvang

De bewoners van de opvanglocaties hebben de feestdagen veelal gezamenlijk gevierd. Alle locaties waren in kerstsfeer versierd. Op de boot in Hendrik-Ido-Ambacht hebben de kinderen van een basisschool samen met de kinderen van de opvanglocatie kerststukjes gemaakt. In Alblasserdam is een kerstdiner georganiseerd waar de bewoners, naast de gerechten die door de locatie werden verzorgd, ook Oekraïense gerechten hebben gemaakt. Het werd een internationaal kerstbuffet. In Sliedrecht hebben vrijwilligers cadeautjes gebracht die tijdens een zeer geslaagd kerstdiner zijn uitgedeeld. Ook in Dordrecht is met een kleine groep kerst gevierd, het was mooi maar ook wel verdrietig om dit feest niet thuis te kunnen vieren.

Op verschillende locaties zoals in Hoeksche Waard en Groot Ammers is op Oud en Nieuw een feestavond georganiseerd en hebben de bewoners samen het nieuwe jaar ingeluid. In Alblasserdam hebben vrijwilligers uit het dorp op Oudejaarsdag oliebollen gebracht, zij hebben ook gezongen en muziek gemaakt voor de bewoners. De burgemeester van Zwijndrecht heeft de bewoners van de boot verblijd met oliebollen. ’s Avonds is er feest gevierd met dans, muziek, Oekraïense liederen, zelfgemaakte hapjes en oliebollen en hebben de bewoners voornamelijk naar het vuurwerk gekeken. Er is gelachen, gefeest, gehuild en geknuffeld en het heeft indruk gemaakt op iedereen.

Veranderingen in leefgeld Oekraïners

Het leefgeld wordt aangepast. Zo past het beter bij het leefgeld voor andere groepen in Nederland, zoals asielzoekers, statushouders en mensen met een uitkering. De belangrijkste veranderingen zijn de aanpassingen van de bedragen voor leefgeld, hoe groter het gezin hoe lager het bedrag per persoon. De wooncomponent bij particuliere opvang wordt gelijk voor volwassenen en kinderen. En als een volwassene gaat werken dan vervalt het leefgeld voor het hele gezin.

Uitvoering nieuwe regeling per 1 april 2023

De nieuwe regeling (RooO) gaat officieel vanaf 1 februari 2023 in, maar gemeenten hebben extra tijd gekregen om zich tot 1 april 2023 voor te bereiden. In Zuid-Holland Zuid is bestuurlijk besloten om van dit uitstel gebruik te maken en gezamenlijk vanaf 1 april de regeling uit te voeren.

Meer informatie leest u bij de laatste ontwikkelingen op de themapagina Leefgeld

Sinterklaas bezoekt crisisnoodopvang

Op 3 december heeft Sinterklaas samen met de mensen van het projectteam vluchtelingenopvang van de VRZHZ een bezoek gebracht aan de kinderen in de crisisnoodopvanglocaties in Dordrecht, Papendrecht, Hendrik-Ido-Ambacht, Oud Beijerland en Sliedrecht. Voor iedereen was er iets lekkers en voor de kinderen bracht Sinterklaas cadeautjes mee. Het bezoek is mogelijk gemaakt door sponsoring van de Lions Club Swindregt-Were. De firma Bolidt, de kinderen van hun medewerkers en de Speelgoedbank hebben gezorgd voor de cadeautjes. Sinterklaas liet zich ook nog van zijn sportieve kant zien en trapte in Hendrik-Ido-Ambacht een balletje mee.

Perspectief asielopvang voor 2023

Om een stap te zetten naar een stabiele en flexibele asielopvang is landelijk, in afstemming tussen rijksoverheid, Veiligheidsberaad, VNG en IPO, een transitieplan gemaakt. Het gaat daarbij om de beweging terug naar de normale rolverdeling en het wettelijk vereiste kwaliteits- en voorzieningenniveau van de vluchtelingenopvang.

In dat kader zijn alle crisisnoodopvanglocaties in onze regio verlengd tot en met 31 maart 2023, met een afbouwfase tot uiterlijk 1 juli 2023. Alleen de boot in Papendrecht zal half mei al sluiten, omdat het huurcontract dan afloopt.

Na 1 juli sluiten de crisisnoodopvanglocaties of gaan over naar het COA, mits zij aan de randvoorwaarden van het COA voldoen. De meeste locaties in onze regio voldoen niet aan de wettelijke normen voor asielopvang en ook niet aan de randvoorwaarden van COA voor overname.

Bewoners opvangboot in Dordrecht verhuizen in maart naar pand Singel

Ter vervanging van de opvangboot Belriva aan de Lange Wantijkade in Dordrecht is een pand aan de Singel 271 gevonden. Heel 2023 kunnen er op deze plek zo’n 250 vluchtelingen worden opgevangen, dat zijn er 50 meer meer dan op de boot. Het gebouw wordt nu verbouwd en zo snel mogelijk ingezet voor opvang van de Oekraïense vluchtelingen die nu op de boot verblijven. De verhuizing staat gepland voor begin maart.

Februari opening nieuwe locatie in Bleskensgraaf

De crisisnoodopvang voor maximaal 50 asielzoekers in De Polderoffice aan de Melkweg in Bleskensgraaf gaat vanaf half februari open. Dit is later dan gedacht. De eerdere planning was begin januari. Er was echter meer tijd nodig voor het regelen van een passende verzekering voor de opvanglocatie.

De werkzaamheden om het kantoorpand geschikt te maken voor crisisnoodopvang zijn van start gegaan. Het gaat om de opvang van maximaal 50 vluchtelingen. Vanwege de ligging en de inrichting van de locatie is de opvang vooral geschikt voor alleenstaande volwassen vluchtelingen.

Derdelanders na 4 maart

Vanaf 4 maart 2023 vallen mensen die met een tijdelijke verblijfsvergunning in Oekraïne voor 19 juli 2022 hiernaartoe zijn gevlucht, niet langer onder de Regeling Tijdelijke Bescherming Oekraïners. Zij hebben daarmee geen recht meer op opvang, leefgeld, onderwijs en zorg volgens de RMO. Uitgezonderd zijn die mensen die een bewezen, al in Oekraïne bestaande, familierelatie hebben.

Alle derdelanders voor wie de regeling vervalt zijn hierover met een brief door de IND geïnformeerd. Vanaf 4 maart kunnen zij of asiel aanvragen of zij moeten het land verlaten.

Gemeenten en de veiligheidsregios zijn in overleg met het ministerie, IND en COA over hoe dat proces in zijn werk moet gaan.

In de gemeentelijke en particuliere opvang zijn naar schatting 370 derdelanders. 75% daarvan komt naar verwachting uit een niet-veilig land.

In onze regio wordt ten opzichte van landelijk een groot aandeel derdelanders opgevangen.

Boot Hendrik-Ido-Ambacht vervangen

Op 13 januari heeft er een bijzondere wisseltruc plaatsgevonden. De boot waarop 200 Oekraïners werden opgevangen is vervangen door een andere boot die qua inrichting meer in lijn is met de andere opvanglocaties in de regio. De wissel heeft op één dag plaatsgevonden. Alle bewoners die op het schip verbleven, en die dag niet weg waren voor bijvoorbeeld werk of school, konden overdag terecht in Cascade. De spullen van de bewoners zijn 's ochtends in containers op de kade opgeslagen. Vervolgens heeft de Capelle plaatsgemaakt voor de hotelboot Rossini die tot eind dit jaar aangemeerd ligt aan de kade. 's Avonds kon iedereen weer aan boord en zijn intrek nemen in de hutten.

Onderwijs in beeld

In verschillende gemeenten in Zuid-Holland Zuid wordt onderwijs aangeboden aan Oekraïense vluchtelingen. Sinds de zomer vangen gemeenten uit de regio ook vluchtelingen uit de crisisnoodopvang ter ontlasting van Ter Apel op. Weten wat de stand van zaken in uw gemeente is?

Kijk op de themapagina Onderwijs

Wachtlijst schakelklas weggewerkt

De maximumcapaciteit van de Dordtse schakelklassen op de basisschool Mondriaan was jl. oktober bereikt. Na de herfstvakantie is uitgeweken naar de Wantijschool, locatie Noordhove. Hier zijn twee leerkrachten en twee lokalen beschikbaar. Inmiddels werkt men daar met een onderbouw- en een bovenbouwgroep met in totaal ca. 33 leerlingen. Deze groepen worden inhoudelijk ondersteunt door ISK Mondriaan en zijn de verantwoordelijkheid van Nestas.

Huidige zorg en de toekomst

De zorg voor de Oekraïense vluchtelingen is op dit moment over het algemeen goed geregeld. Voor de huisartsenzorg kunnen zij terecht bij één bij de betreffende locatie aangesloten huisarts(en). Op een tweetal locaties loopt een pilot met een triageverpleegkundige. Zij ontlast de reguliere huisarts en kan zorgvragen beantwoorden die anders bij het locatiehoofd terechtkwamen. En voor psychosociale hulp kunnen Oekraïense vluchtelingen terecht bij een Oekraïense psychologe.

Nu de Oekraïense vluchtelingen langer in Nederland blijven wordt verduurzaming van de zorg in brede zin, het belangrijkste aandachtspunt. Tijd om de koppen bij elkaar te steken en op zoek te gaan naar toekomstbestendige huisartsenzorg.

Meer informatie leest u op de themapagina Zorg

Clingendael: snel langetermijnperspectief nodig voor Oekraïners in Nederland

In Haarlem was met Kerst een kooropvoering van vier koren; twee koren bestaan volledig uit Oekraïners die zijn gevlucht voor de oorlog. Zij willen met muziek hun dankbaarheid tonen voor wat er voor hen gedaan is het afgelopen jaar. Maar hoe het verder gaat met hen in Nederland, is onzeker. Volgens onderzoeksinstituut Clingendael, is het belangrijk dat er snel meer duidelijkheid komt over het langetermijnperspectief van Oekraïners in Nederland.

Lees meer in artikel NOS

Vertrouwenspersonen gestart

Sinds afgelopen december kunnen Oekraïners die in de gemeentelijke of particuliere opvang wonen terecht bij twee onafhankelijke, externe vertrouwenspersonen. Oekraïners kunnen bij hen terecht als ze te maken hebben gekregen met situaties met agressie en/of geweld, pesten, discriminatie, (seksuele) intimidatie of arbeidsuitbuiting. Dit kan spelen tussen bewoners onderling, maar ook tussen bewoners en medewerkers en/of de leiding van een opvanglocatie, of op het werk. Zij kunnen de externe vertrouwenspersonen benaderen als ze zich niet gehoord of begrepen voelen of als ze twijfelen over een bepaalde situatie. De vertrouwenspersonen luisteren en brengen samen met de melder(s) het probleem in kaart en kijken ze naar de mogelijkheden om tot een best mogelijke oplossing te komen. Zij staan daarbij naast de vluchtelingen en nemen hun probleem niet over. Ook lossen zij de problemen niet op, maar helpen met het maken van weloverwogen keuzes. De regie blijft bij de melder(s). Met posters op de locaties en berichten in Telegram-groepen zijn de bewoners op de hoogte gebracht van deze mogelijkheid. De externe vertrouwenspersonen leggen verantwoording af en adviseren gevraagd en ongevraagd aan de bestuurders.