De GHOR Zuid-Holland Zuid heeft het Zorgrisicoprofiel (ZRP) ontwikkeld om de geneeskundige keten beter voor te bereiden op rampen en crises én om de continuïteit van zorg te waarborgen. Dit document is een aanvulling op het Regionaal Risicoprofiel en richt zich specifiek op de acute- en publieke gezondheidszorg.

Het ZRP identificeert en prioriteert de regionale crisistypen die door de zorgpartners (op dit moment) als grootste risico worden beschouwd. Voor de regio Zuid-Holland Zuid zijn het de incidenttypen;

• overstromingen door hoge rivierstanden
• grote brand in ruimte met niet of verminderd zelfredzame personen
• incident transport gevaarlijke stoffen en personenvervoer
• uitval elektriciteitsvoorziening

Het ZRP geeft aan de hand van bovengenoemde scenario’s concrete aanbevelingen om knelpunten aan te pakken in de volgende specifieke aandachtsgebieden: zorgcontinuïteit, informatiemanagement, communicatie, kennis en ervaring en risicoperceptie en bewustwording. Hierdoor zijn de aanbevelingen op meerdere scenario’s toepasbaar.

Het opstellen van het ZRP omvatte een intensieve samenwerking met diverse zorgsectoren, scenarioplanning en een integrale bijeenkomst voor kennisdeling. Belangrijke trends en ontwikkelingen zoals vergrijzing, digitalisering, klimaatverandering en maatschappelijke veranderingen zijn daarbij onder de aandacht gebracht.

Het ZRP dient als basis voor beleidsontwikkeling, crisisplannen (zorgcontinuïteitsplan, BHV-plan, bedrijfscontinuïteitsplan) en het Opleiden, Trainen en Oefenen (OTO)-programma. Er vindt regelmatig een actualisatie plaats om relevant te blijven in onze veranderende omgeving.

In het hoofdstuk over zorgcontinuïteit en logistiek komt naar voren dat de beschikbaarheid van personeel cruciaal is, vooral bij het overnemen van handmatige taken en bij voorraadtekorten. Niet alle zorginstellingen hebben voldoende back-up systemen zoals noodstroom en communicatievoorzieningen. Hieruit blijkt de afhankelijkheid van leveranciers en de logistieke knelpunten die problemen kunnen veroorzaken bij de doorstroming van patiënten en evacuatie. De noodzaak om flexibele en goede crisisplannen te ontwikkelen is duidelijk, met aandacht voor zelfredzaamheid en eigen verantwoordelijkheden.

Bij informatiemanagement is het voornaamste probleem dat uitval van interne systemen leidt tot improvisatie en een verlies aan overzicht, wat de samenwerking bemoeilijkt. Goede communicatie tussen de GHOR en zorginstellingen is essentieel voor effectieve coördinatie. Er is behoefte aan juiste informatievoorzieningen en goede gegevensbeveiliging, vooral tijdens crisissituaties.

Op het gebied van communicatie zit de uitdaging in het soms ontbreken van centrale aanspreekpunten en back-ups voor communicatievoorzieningen. Dit kan problemen kan veroorzaken in het proces. Juiste communicatie is cruciaal, vooral in de nachtelijke uren met een lagere personele bezetting en dezelfde taken is dit kwetsbaar. De GHOR kan daar een belangrijke rol spelen in het coördineren van communicatie en informatie-uitwisseling, zowel intern als richting de burgers.

Wat betreft kennis en ervaring blijkt dat de deskundigheid van personeel én de onderlinge samenwerking zeer belangrijk zijn tijdens crises. De GHOR wordt verwacht te coördineren en te adviseren bij schaarste aan middelen. Er is behoefte aan betere voorbereiding en technische kennis bij zorginstellingen over onder andere ventilatiesystemen, evenals regelmatige oefeningen om crisisplannen te testen en te verbeteren.

Ten slotte, de risicoperceptie en bewustwording geven aan dat de zorgsector redelijk voorbereid is op brand, maar minder op andere scenario’s zoals gevaarlijke stoffen, overstroming en uitval elektriciteit. Er zijn knelpunten bij evacuaties en uitwijklocaties, evenals een gebrek aan regelmatige oefeningen en risicobeheersing bij incidenten met giftige stoffen. Het verbeteren van crisisplanning, regelmatige oefeningen, en kennisdeling zijn essentieel om de impact van incidenten te minimaliseren en de kwaliteit van zorg te waarborgen.

De aanbevelingen omvatten het versterken van personeelscapaciteit, verbeteren van back-up systemen, coördineren van communicatie, ontwikkelen van robuuste informatievoorzieningen en het uitvoeren van regelmatige oefeningen en kennisuitwisselingen. Het verbeteren van samenwerking en communicatie binnen de zorgketen is een belangrijk onderdeel om de effectiviteit van crisismanagement te verhogen en de zorgcontinuïteit te waarborgen.