Het Reguliere werk

Ook in 2021 werkte de GHOR naast Corona aan uiteenlopende onderwerpen

Naast alle tijd en aandacht die in 2021 aan Corona werd besteed, gingen ook reguliere taken van de GHOR door. Denk aan Vakbekwaamheid, bijdragen aan jaarplannen, de Omgevingswet, Kwaliteit, maar bijvoorbeeld ook aan problemen met de Lekdijk. Onder andere Annemarieke van Son en Pim van Dam vertellen in het kort wat er achter de schermen naast Corona nog meer gebeurde.

DOORONTWIKKELING

Voorbereiding op rampen en crises

Meerjarenbeleidsplan Veiligheidsregio 2022-2025: GHOR verbindt, bewaakt en adviseert

In het Meerjarenbeleidsplan zijn zes sporen benoemd, waar onder deskundig adviseren in risicobeheersing & verbindend regisseren in crisisbeheersing en omgevingsgericht werken aan zelfredzaamheid. De GHOR levert hierin bijdragen in de vorm van borging van zorgcontinuïteit voor de cure and care sector door het proces van voorbereiding op crises te bewaken. We werken waar mogelijk uniform en leveren maatwerk waar nodig. We geven gevraagd en ongevraagd advies aan alle zorginstellingen.

Daarnaast investeren we op het vlak van zelfredzaamheid in regionale en landelijke netwerken om in te spelen op het feit dat risico’s en incidenten steeds minder voorspelbaar zijn en domeinen en gemeentegrenzen overstijgen. In plaats van organisaties die zich afzonderlijk inspannen om een gedeeld probleem op te lossen, verbinden we de juiste partijen met elkaar. We gaan daarbij flexibel om met het kiezen van vormen van samenwerking en werkwijzen die passen bij de vraagstukken. Daarnaast stimuleren we de uitwisseling van kennis en ervaring op het gebied van veiligheid met onze partners en andere veiligheidsregio’s. Om dit te bereiken vullen we deze beleidsperiode het accounthouderschap met onze partners verder in.

Concernjaarplan 2022: prioriteren in tijden van crises

Als GHOR zijn we geneigd alles belangrijk te vinden. We werken ons dan ook een slag in de rondte om alles voor elkaar te krijgen. Maar dat is ook een manier om over de top te gaan. De kern van het concernjaarplan is daarom dat we duidelijker prioriteren: meer focussen en flexibel meebewegen met dat wat belangrijk is. Om dat te realiseren hebben alle afdelingen van de VRZHZ samen vijftien focuspunten benoemd.

Deze benoemde focuspunten gaan om nieuwe ontwikkelingen binnen ons vakgebied en projecten die aandacht vragen naast onze reguliere werkzaamheden, waar onder accountmanagement, netcentrisch werken binnen de Witte Kolom en ontwikkeling van het huidige veiligheidsinformatiecentrum tot het Multi Intelligence Center (MIC).

MIC: slimme datastromen verbeteren informatie-voorziening in ‘het veld’

De Veiligheidsregio’s Zuid-Holland Zuid en Rotterdam-Rijnmond delen niet alleen hun meldkamer. Ze delen samen met Zeeland via het LCMS ook gevalideerde informatie waarop hulpverleners beslissingen baseren. Zo kan informatie over een afgesloten tunnel en een alternatieve route meer dan waardevol zijn voor bijvoorbeeld ambulances. Zuid-Holland Zuid en Rotterdam-Rijnmond werken nu met het Multi Intelligence Center (MIC) samen aan een volgende stap, met als doel hulpverleners ‘in het veld’ met slimme datastromen nog beter van juiste en actuele informatie voorzien. Bijvoorbeeld over gebouwen, waardoor je gelijk weet waar je moet zijn. Of informatie over hoge waterstanden of stroomstoringen die gevolgen hebben voor ziekenhuizen of gemalen. Met zulke informatie kun hulpverleners strategische keuzes maken, maatregelen nemen en problemen soms zelfs helemaal voorkomen.

Omgevingswet geeft GHOR specifieke taak in advisering risicobeheersing

Bij de vernieuwing van de Omgevingswet wordt met advisering over risicobeheersing een specifieke GHOR-taak opgenomen in de nieuwe wet.

Landelijk bogen de GHOR-bureaus zich daarom over invulling van deze taak met het opstellen van aandachtspunten voor onder meer zelfredzaamheid, fysieke veiligheid en zorgcontinuïteit.

Vertaald naar de praktijk van onze eigen regio krijgen risicobeheersing en een veilige leeromgeving onder meer vorm in verhoging van het veiligheidsbewustzijn en advisering over zorgaspecten bij evenementen.

De kosten en baten van een mogelijke Risk Factory

Limburg-Noord en Twente hebben al langere tijd een Risk Factory, een educatiecentrum waar scenario’s op het gebied van gezondheid en veiligheid worden nagespeeld voor kinderen van de groepen 7 en 8, senioren en kwetsbaren. Met levensechte en interactieve activiteiten leren ze hoe ze in verschillende situaties kunnen handelen. Bijvoorbeeld bij brandgevaar, phishing, cyberpesten, verkeersveiligheid, groepsdruk en 112 bellen. Dat geeft zelfvertrouwen waarmee ze – als het er echt op aankomt - de juiste beslissingen kunnen nemen.

In 2021 droegen de GHOR en de afdeling Risicobeheersing in een werkgroep bij aan een haalbaarheidsonderzoek om in beeld te brengen wat een Risk Factory onze regio kost en op kan leveren. Verschillende scholen in de regio hebben al laten weten mee te willen doen. In het eerste kwartaal van 2022 wordt het vervolg bepaald.

IBP-I geactualiseerd en aangevuld met Corona-ervaringen

Vlak voordat we te maken kregen met Corona werkten we samen met de GGD aan actualisering van het Incidentenbestrijdingsplan-infectieziekten (IBP-I). Dat deden we ter voorbereiding op de oefening Hollandse Griep in het najaar van 2019. De opgedane ervaringen zouden worden meegenomen in de definitieve versie van het IBP-I. Door de pandemie lag de actualisering enige tijd stil, maar in 2021 konden we dit vervolgen en binnenkort afronden. Daarbij zijn uiteraard ook de Corona-evaluaties verwerkt.

Het is goed om te zien dat zowel tijdens de oefening als tijdens de crisis zaken hebben gefunctioneerd zoals het was bedacht. Zoals het snelle schakelen van een kernteam infectieziekten met ketenpartners en met het Regionaal Overleg Acute Zorg. Dankzij het feit dat we in het kader van zorgcontinuïteit al jaren nauwe contacten onderhouden met zorginstellingen en zij ons feilloos weten te vinden, waren de communicatielijnen met zorginstellingen kort. Dat droeg er aan bij dat we snel konden inspelen op feiten en ontwikkelingen.

Doorgang voor zorgpersoneel kan levens redden

Wegwerkzaamheden kunnen zorgen voor levensbedreigend oponthoud. Voor voertuigen met zwaailicht en sirene zijn er meestal oplossingen bedacht, voor andere categorieën moeten soms passende oplossingen worden gemaakt. Daarom hebben we in 2021 bij werkzaamheden aan de N3 en de Kiltunnel contact onderhouden met onder meer verloskundigen, het ziekenhuis en met de uitvoerders van de werkzaamheden. Zo konden bijvoorbeeld in samenspraak met de veiligheidsbeambte van de Kiltunnel spoedchirurgen, die wonen in de Hoeksche Waard en verloskundigen die met spoed met een patiënt op weg zijn naar het Albert Schweitzerziekenhuis, doorgang krijgen door vooraf kentekens door te geven. Zulke afspraken kunnen levens redden. Daarom houden we ook in de toekomst contact met partijen die bij wegwerkzaamheden betrokken zijn. Uiteraard informeren wij ook onze piketfunctionarissen over mogelijke hinder wanneer zij op weg moeten naar de sectie GGDGHOR.

GHOR werkt ook samen rond de nieuwe Omgevingswet en de energietransitie

Als GHOR trekken we op meerdere gebieden samen op met de afdeling Risicobeheersing van de Veiligheidsregio. Niet alleen bij advisering over evenementen en wegwerkzaamheden, maar bijvoorbeeld ook bij ontwikkelingen rond de nieuwe Omgevingswet en de energietransitie.

Zeker nu we weten dat steeds vaker zonnepanelen, buurtbatterijen waar stroom wordt opgeslagen en elektrische auto’s gezondheidsrisico’s met zich mee kunnen brengen. Onder meer door schadelijke stoffen die vrijkomen bij brand.

Als Veiligheidsregio stemmen we aandachtspunten af. De omgevingswet is nog niet ingevoerd, maar zowel landelijk als regionaal zijn we ons daar op aan het voorbereiden. Landelijk zijn er aandachtsgebieden voor de GHOR opgesteld en regionaal stemmen we dat af met Risicobeheersing. We geven bijvoorbeeld advies bij nieuwbouwprojecten. Denk aan bereikbaarheid voor ambulances en aan mogelijke risico’s voor verminderd zelfredzamen.

Bereikbaarheid hulpdiensten bij uitval 112

Door een storing in het telefonienetwerk van KPN waren Nederlandse huishoudens en bedrijven maar ook hulpdiensten, zorginstellingen en alarmnummer 112 in juli 2019 enkele uren onbereikbaar. Naar aanleiding van een landelijk inspectierapport moeten zorgorganisaties en de GHOR draaiboeken opstellen om bereikbaar te blijven. Met alternatieve mogelijkheden als portofoons en het zogenaamde Noodnet (NCV) kunnen organisaties in noodgevallen tijdelijk contacten met ambulances, ziekenhuizen en de meldkamer onderhouden en knelpunten bij de GHOR melden. De GHOR is in 2021 bezig geweest met deze draaiboeken voor te bereiden.

Visie zorgcontinuïteit: duidelijkheid over rollen DPG, GHOR en zorginstellingen

De Coronacrisis het belang van zorgcontinuïteit en ketencontinuïteit van zorg zichtbaar. Al langer spelen ook andere vraagstukken op het raakvlak van veiligheid en zorg. Denk aan mobiliteit, de energietransitie, vergrijzing en digitalisering van de samenleving, maar ook aan mogelijkheden voor concentratie van complexe spoedzorg, zorgdifferentiatie, afname van het aantal SEH’s en personele krapte. Dit vraagt om een andere aanpak en vernieuwing van de landelijke Visie op Zorgcontinuïteit. Vanaf 2019 richt een landelijke werkgroep uit het netwerk Zorgcontinuïteit zich onder leiding van een Directeur Publieke Gezondheid (DPG) op de herijking van de 'Visie op Zorgcontinuïteit' en ketencontinuïteit van zorg binnen en tussen de verschillende sectoren. De doelstellingen zijn:

  • Uniforme invulling aan de wettelijke taak van de DPG en GHOR op het gebied van zorgcontinuïteit en ketencontinuïteit van zorg in alle regio’s;
  • Zorginstellingen, Directeuren Publieke Gezondheid en GHOR zijn gezamenlijk voorbereid op toekomstige langdurige crises en flitsrampen;
  • DPG en GHOR zijn de verbindende schakel tussen de zorginstellingen in de Witte Kolom én verbinden gezondheidszorg, openbaar bestuur en veiligheid met elkaar;
  • De rollen van de DPG en GHOR en wat de eigen verantwoordelijkheid is met betrekking tot zorgcontinuïteit en ketencontinuïteit van zorg, zijn duidelijk voor alle zorginstellingen.

De pandemie en de wetsevaluatie in 2021 hebben wel voor vertraging gezorgd, maar er is ook veel van geleerd dat verwerkt wordt in de nieuwe Visie. Deze ligt nu ter goedkeuring bij de Directeuren Publieke Gezondheid.

Versterkte Lekdijk: oog voor kwetsbaren

Hoewel de Lekdijk de afgelopen jaren is versterkt, heeft de dijk nog een verzwakt deel. Verschillende woningen hebben daardoor te maken met verschuivingen en wateroverlast. Een paar keer per jaar vraagt de combinatie van hoge waterstanden in de rivieren en anderzijds opstuwing uit de zee om alertheid. In een worst case scenario kan er een dijkdoorbraak ontstaan en kunnen delen van Zuid-Holland Zuid overstromen. Als GHOR brachten we daarom onder meer in beeld op welke plekken zorginstellingen staan en welke aandachtspunten er zijn ten aanzien van de evacuatie van instellingen en verminderd zelfredzamen. Daarnaast is afgesproken dat we zorginstellingen in voorkomende gevallen zo snel mogelijk informeren en dat er een telefoonnummer wordt opengesteld waar thuiswonende verminderd zelfredzamen hulp kunnen vragen.

Update GHOR4all aan de hand van wensen van landelijke gebruikers

Inmiddels is GHOR4all alweer enkele jaren in gebruik. GHOR4all is het landelijk registratiesysteem waarmee GHOR-bureaus inzicht hebben in bereikbaarheids- en capaciteitsgegevens van de zorginstellingen in de regio. Het systeem was verouderd en aan vernieuwing toe. Om de beheerslast te verkleinen is de nieuwe GHOR4all gekoppeld aan onder meer de Kamer van Koophandel en het NHR, zodat de daar geregistreerde instellingen automatisch in GHOR4all worden opgenomen. Dit nieuwe systeem is in 2020 in gebruik genomen. In 2021 hebben de zogenaamde regioredacteuren punten op een rij gezet die zich lenen voor verbetering. Als GHOR Zuid-Holland Zuid leveren we hierin natuurlijk onze bijdrage in de landelijke vakgroep. De voornaamste wensen gaan over gebruiksgemak en afstemming van welke ketenpartners wel of niet worden opgenomen in het systeem. Omdat het een landelijk systeem is, betekent dat wanneer ZHZ de Thuiszorgorganisaties wil opnemen de andere regio’s dit ook moeten doen. Immers, veel instellingen houden zich niet aan de regionale grenzen, maar zijn landelijke instellingen. De GHOR ZHZ ontwikkelt een landelijke afsprakenkaart om de werkwijze rond GHOR4all eenduidig te maken.

VAKBEKWAAMHEID

Ondanks Corona voldoende aandacht voor vakbekwaamheid crisisorganisatie

Dit jaar is er wederom voldoende georganiseerd om onze Crisisorganisatie GGDGHOR ZHZ vakbekwaam te houden. En dat ondanks de Corona-drukte en -maatregelen. Uiteraard vaak wel in een net wat andere vorm dan anders en soms moest dit zelfs last-minute alsnog worden aangepast vanwege veranderende maatregelen. Dit vroeg dan ook enige flexibiliteit van zowel de organisatie, als van de deelnemers. We mogen echter trots zijn op wat we uiteindelijk allemaal hebben georganiseerd en hoe de crisisorganisatie er op dit moment voor staat. Kijk vooral eens naar onderstaande video en artikelen om te zien hoe we dit gedaan hebben.

Digitaal oefenen houdt OvD-G vakbekwaam

Brand bij een passagiersschip na een botsing met een bunkerboot, op de Oude Maas bij Dordrecht. Er wordt al snel GRIP1 gemaakt en je wordt als Officier van Dienst Geneeskundig (OvD-G) gealarmeerd. Dit was één van de twee scenario’s die we digitaal doorlopen hebben met de pool van OvD-G’s tijdens een drietal digitale trainingen.

Secties GGDGHOR zijn digitaal beoefend

Een kettingbotsing op de N3 met onder andere een touringcar vol tieners en veel slachtoffers. De chaos is groot, de snelweg is afgesloten en er lopen veel mensen op de snelweg. Je wordt als sectie GGDGHOR gealarmeerd …

Dit was het scenario waarmee de secties van de GGDGHOR Crisisorganisatie het eerste kwartaal van 2021 zijn beoefend. De sectie GGDHOR komt bijeen op het moment dat er zich een grote ramp of crises voordoet in de regio, waarbij multidisciplinaire afstemming op ROT-niveau (GRIP 2) nodig is.

'Redactieslagkracht, daar win je de oorlog mee!'

Dat was een van de aanbevelingen die volgde uit de workshop crisiscommunicatie eind september 2021.

Communicatieprofessionals uit de care sector deelden hierin onder meer ervaringen uit de Coronacrisis en trokken lessen uit die ervaringen.

Training bij Zorgwaard zorgt voor eye-openers

Een brand in Zorgwaard, locatie ’t Huys te Hoecke waarbij bewoners geëvacueerd moesten worden, hield halverwege oktober 2021 de gemoederen in Puttershoek bezig.

Niet bij bewoners en bezoekers, maar bij de deelnemers aan de training/oefening die de GHOR Zorgwaard aanbood om zich aan de hand van deze simulatie voor te bereiden op incidenten. “Zo’n oefening als vandaag zorgt voor verschillende eye-openers”, was de conclusie achteraf.

Heftige storm scenario voor fysieke oefeningen

Het is begin november. Afgelopen nacht heeft zich een heftige storm ontwikkeld boven de Noordzee, waardoor het water hard de rivieren in wordt gestuwd. Hierdoor is het waterpeil de afgelopen uren snel gestegen. Ter hoogte van Nieuw-Lekkerland is de dijk verzwakt door het ontstaan van zandkwel. Het waterschap is, met behulp van de brandweer en andere vrijwilligers, de dijk aan het verstevigen. De kans dat de dijk het begeeft is 1 op 10. Er is preventief opgeschaald naar GRIP 4. Dit was het scenario waarmee de secties van de GGDGHOR Crisisorganisatie dit najaar zijn beoefend. Thema? Hoogwater, niet te missen. Want het thema hoogwater was, na het kritische onderzoek naar de zogenoemde ‘lek geprikte’ Lekdijk en de overstromingen in Limburg, misschien wel actueler dan ooit.

KWALITEIT

Opnieuw hercertificering

GHOR Zuid-Holland Zuid voldoet nog steeds aan kwaliteitseisen

In september 2021 vond bij de GHOR Zuid-Holland Zuid de audit hercertificatie HKZ plaats. Voor deze audit ontvingen wij vanuit de certificatie instelling een lead auditor en een expert uit het GHOR werkveld. Zij hebben gedurende een hele dag meerdere collega’s geïnterviewd. Alle onderwerpen, die onder de HKZ norm GHOR:2015 vallen, kwamen tijdens deze dag aan de orde. Een belangrijke uitkomst was dat, ondanks dat de COVID-19 pandemie veel inspanning en tijd van ons GHOR team vraagt, er continu aandacht is voor kwaliteit en de PDCA-cyclus goed geborgd is in onze werkwijze. Ze gaven aan dat het bewonderenswaardig is dat er in deze intensieve periode zoveel gedaan is, zoveel op orde is gehouden en dat ook samen met onze partners. Als GHOR team zijn we daar trots op! Zeker ook omdat twee van onze collega's zich vele uren hebben ingezet om het kwaliteitssysteem en haar processen te updaten en deze dag van hercertificering goed voor te bereiden.

Social share